Search

TOTAL ARTICLES: 514

Jun 22, 2008

Pulpit Hmang Suol


Felna chu hla takah a ngîr a,
Thutak chu kotthlêrah a tlu a,
Indikna a lût thei ta nawh.
A nih, thutak a’n leng ta naw a,
Thil thra lo hnawltuhai chu,
Sa anga pèlin an um pei.
- Isai 59:14-15

Kam zalenna hnaw chêp
Kum 2005 April khan artikul KAM ZALENNA (Freedom of Speech) ti ka ziek a, Delhi Thurawn, Sawrtui le chanchin bu hrang hrangah an insuo a. Ka ziekna san chu eini lai kam zalenna hnawchêp tum pawlin Hmar Inpui ruoia boruok fawn internet hmanga khawvel hmun hrang hranga khawsahai titi tlang theina dawkan um sun Hmar Yahoo Group (HYG) chu hmet dei an tum lei a nih. USA-a Indian Children Choir (ICC) an tir hlak chu thra ti pawl le ti naw pawlin tlang takin HYG-ah ngaidan an ziek hlak a. Chu taka thranghai lai chun mi pakhat Lalruong Hmar inti, a hnunga Dr. Lalruonga Pudaite inti nawk hi a um a. Hi pa hin ICC buotsaituhai rongbawlna le a bebawm thu, thu rimsie le turu tak tak a ziek hlak a. A chil inkhiengin a deng fukhai chun a hmùr khàr tumin nasa takin an zong nia hriet a ni a, an hmu thei si naw a. A tawpah Hmar Inpui an ruoi a, March 2, 2005 khan Rengkaiah Executive Meeting an ko a, HYG-a thu ziekhai chu “hnam ta dinga thratna intlungtir nêkin mi mal sukhmingsietna le sukmuolpho tumna” nia ngaiin, tawpsan hmak ding le a thaw zomtu chu hnam hmelmaa puong an ni dingzie thu, thu rorum tak el an insuo tah a nih.

Chu truma ka artikula chun, “Hienga lu haia Inpui meu a hang tho invêt el tah hi ngaituona fîm hmanga thlirtuhai makti a tling a, mak khom a mak bok hrim a nih. Ei ngirhmun hi ngaituo chieng inla chu, a hnam puma saiip sil a, bu nghei a, pilvut laia inbuolna tham chu a ni hrim hrim. Gerasin-a ‘Nuoia’ pawlhai khan an mi rûn phak am an ta ding maw ti rum rum khop a nih. What madness or twisted wisdom has befallen our Hmar Inpui? It is more shameful than shame itself. How could our apex body stoop so low as to behave like the dreaded Spanish Inquisition of the dark ages?” tiin ka ziek a.

Inzakum deu el chu, Hmar Inpui nghaktuhai kha internet khawvel la hmelhriet lo deu vong an ni leiin, an Resolution No. 3-a chun, “Internet yahoo.com (Hmar.net)-a inhrilsietna le indemnahai hi Hmar hnam pumpui ta dinga thratna intlung nekin sietna, thrangmawbawk le inlaichinna hai chena suksietheitu nia ngai a ni leiin thaw zui ta lo ding le SUKBO nghal dingin ngenna a siem a, a la thaw nawktu an um chun Hnam hmelmaa ngai ning an tih” tiin an ziek a. An hembawk kha HYG enkoltuhai chungah tla loin Hmar.net neitu le enkoltu Lalremlien Neitham chungah an intlaktir dai a, a tuor naw dingin a tuor a, kar iemani zat zet a website khom a chawl pha niin ka hriet. A hnawtu an um leia Hmar Inpuiin a thaw naw ding thaw a, mi threnkhat ril rem naw zawng thu ziek taphot inhrilsietna le indemnaa ngai a, a ziektuhai le insuotuhai “hnam hmelmaa ngai” chu kam zalenna hup de tumna a nizie le Hmar Inpui chu kam zalenna sirdetu ni loa humtu lem ding a nizie tar lang dingin artikul ka hril hi ka ziek a nih. Ieng leiin Hmar Inpuiin Pilat ni tum a, thutak le thudik puong suok ngamtu hemde dinga pe suok a, inpawngnekna le tuolthatna leia intâng Barabbas chu an insuo lem ding?

Pulpit hmang suol
Kum thum hnungah Lalremlien Neitham, Editor, Delhi Thurawn-in chu thil ang deuh chu a tuok nawk a, a changtuhai khom a pangngai tho an la nih. Hi thil lei hin June 1, 2008-a suok ding Delhi Thurawn khom suok loin a um pha a, inzak a um hle. Thil um dan chu hieng ang hin a nih.

May 26, 2008 khan Shillong-a inthokin Tawnluaiin a artikul ziek ‘Dr. Thanglora Hmar le a Foren Dikri’ ti chu Chala Songate internet mail hmangin HYG-ah a hung thon a; a hranin ka kuomah Delhi Thurawn-a insuo dingin a hung thon bok a. Hi artikula a thu chai chu Americaa lekha inchuka Dr. Thanglora Hmar a fe khan a lekha inchuknaah a hlawtling am a hlawsam ti a nih. A hlawsam letdèr nia hriltu chu Dr. Rochunga Pudaite a na; a hlawtling ngei tia hriltu chu a tlingna certificate neitu, ama Dr. Thanglora Hmar ngei chu a nih. Hi thu hi Tawnluaia chun sukchieng tumin chik takin a sui a, a thil hmu suokhai chu artikula hin a tar lang a nih.

Thil hung intran dan chu, September 30, 2007 Pathienni tûk khan EFCI biek in, Shillong-ah Rev. Rochunga Pudaite-in thu a hril a. Chu taka chun Americaa lekha inchuk dinga Thanglora Hmar a thruoi thlak thu le pass-na khur nei loa a fail a fail thu a hril a, chu chu a hril laiin a kutchalin boruokah voi thum zet F F F a ziek a. A thuhril lo ngaithlatu laia mi puitling le ringum threnkhatin chu ni vêk chun Tawnluaia kuomah chu thu chu an hril a. Tawnluaiin chu chu thudik ni thei dinga a ring naw leiin Dr. Thanglora Hmar kuomah a sartifiket kawpi a’n cha a. Northern Illinois University-in August 8, 1963-a Master of Science in Education an inhlan sartifiket le a student class card (marksheet)-a Grade ‘A’ a hmuna lekhahai chu a hung thon a. Chun, USA-a lekha inchuk dinga Thanglora a fe khan Secular Education thaw dinga fe a ni a, sienkhom chu chu a thaw hmain nipui chawl lai Baibul inchukna (Summer Bible Study) a zom a, chu taka khom chun ekzamah ‘B’Grade a hmu thu ama ngeiin chieng takin a hril bok a nih.

Khawvel hmun hrang hranga ekzama mark an pek dan a’n ang naw a. European Credit Transfer and Accumulation System (ECTS) hnuoia chun A = 90-100; B= 65-90; C=35-65; D=10-35 per cent a nih. USA-a chu A=93-100; B=85-92; C=76-84; D=70-75; F= below 69 per cent a nih. Chuleiin, M.Sc-a Thanglora mark hmu zat chu 93-100 per cent inkâr a na, Summer Bible Study-a a hmu zat chu 85-92 per cent inkâr a nih. Thanglora mark hmu zat le pulpita inthoka Rochungin kum 45 hnunga mark a pek nuom zat chu intu lo tak a nih. Chu thu chu a nih Tawnluaia artikulin a hai lang chuh.

Hi thu hi HYG-a a hung suok phing leh a ziektu Tawnluaia hi constructive neka destructive thil ziektu, hnam le kohran inthuruolna sukse tumtu, inpumkhatna chok suok tumtu le thrangtharhai ngainuom lo thil hril dartu-ah mi threnkhatin an hung sie nghal a. Delhi Thurawn-a insuo lo dinga nor pawl an um bok a, a sana an hril tak chu hnam inthuruolna le inpumkhatna dinga hma lak laia thrangtharhai lai thu hlui phor dok a, upa lemin inremnawna chi tua an ngai lei dam; personal agenda thedar tumna anga ngai suol pal an um lei dam; le mani pawl bik tranna hrim hrim lungril put lei dam niin a’n lang. A thren ruok chun ei hnam histawria khêl ei phum tah zozai hi a phumtuhai dam lai ngei phor suok a, sukdik a, thudika thrangtharhai chawm trûlin an hriet a. Chun, thukhêla ram le hnam chawm chu khêl boka an hung inthranglien hlak leiin, umzie neia ram le hnam a hung inthranglien ding chun khêl bansana thutak le thudika inchawm ei mamaw niin an ngai bok a.

Hieng anga thudik puong langna artikul khingtu ei um el san hi a dum a vâr thlu loa an thu le hla ei lo zawm le khukpuihai an muolpho chun, “I voi chu ka voi” ti angin a zuituhai khom inang rongin ei muolpho vea ngaina lungril nei ei tam lei khom a ni el thei. Ei pi le pu thuvara ‘Sielrangin sielrang a hring, Vakawlin vakawl a hring, Sunhlu lêrah sunhlu bok a ra’ ti ang deuh khom kha ni thei a tih. Ei tienamia chun, ruola a man Keichalhai khuoah Lalruong a’n zin a, ràlah keimihai khuo a hei hmu a, an mei kai zulin an invak nuoi nuoi a. Mihriem rim le ri Keichalin a hriet charin a mihai kuomah, “Zie thup, zie thup” a ta, an zie an thup nghal ang el khan mihriemhai khom hi ei khawsa a, ei zie tak miin an hmu ding ei inlau a, zie thup hi sinpui taka ei nei a nih. Hi leia Tawnluaia artikul hi ei tri bèk bék khom ni rawi naw nim.
Hi thu hi HYG-a a hung inlang charin Rev. Rochunga Pudaite-in Dr. Thanglora Hmar kuomah May 28 khan Lala Khobung fe thlengin lekha a thon nghal a. Chu taka chun, “An ziek ang khan i chanchin ka hril nawh ti ka hung hril nuom che a. A thu mal hmanghai kha a’n dik naw leiin, zuk repeat khom ka nuom bok nawh” tiin a hril a. Amiruokchu, Delhi-a PMS/BFW Director (Project & Development) & Public Relations ni lai C.Thant-in June 3, 2008 a a thu insuoa chun, “Ka rang Thanglora hi 1961 vel khan Wheaton College Graduate School of Theology-a inchuk dingin Pu Rochungin a thruoi thlak ngei a, amiruokchu a lel dèr a ni thu a hril ngei el. Hi thu hi kha laia um ve Dr. Ruolneikhum Pakhuongte ka hei indon a, a lo hriet chieng khop el” tiin a ziek a.

A hmaa ei hril lang tah ang khan, Thanglora hril dan chun, USA-a khan theological study thaw ding ni loa secular education inchuk dinga fe a na, a lut hmain Summer Bible Class a zom phot a, chu taka ekzama chun ‘B’ Grade a hmu a, chu chu 85-92 per cent inkâr a hmu tina a nih. Ei hriet chienga ei ngaihai hi thudik leh ei hmet bel pha pha a lo chieng tah ngai naw khom a hoi khop el. Khêl hi voi khat ei hril chun, ei khel hril rikzie ang peiin a tlip mawina dingin khêl tam hril sap a ngai pei hlak a nih. Chu livira mihriem ei intang pha chun nuom thu khom ni loin khêlin ei nuom naw chen chen a mi fen lêng el a nih. Ei sungrila a sie a thra mi hril nghaltu thlarau thu ngai loa hup de a, suklungngaia ei suknuor pha chun a mi tosan a, thil thra lo ieng ang khom thaw inla, poitina le inthiem nawna lungril a um tah ngai nawh. Chu chu a nih sie le thra hrietna koi dar (punctured conscience) chuh. Ripêr harsa deu a nih.

Hi ei thu chai lai hi khaw laia inthoka hung suok am a na? Pulpit tlanga inthokin a nih. Thuhriltu bok hin March 6, 2005 chawhnung 3.30 pm khan Chawnga Memorial Chapel-a sapthei (passion fruit) thua seminar an nei trumin, an thu chai le inkhan lo top a zep sa a. Chu chu ama that dinga thisena hming zieka intiem mi 14 lai 7 an thi ta a, 6 an la dam a, chuong lai chun Rev. Chungthang khom a thrang ti thu a nih. Chu thu chu fam tah Rev. Hrangtawnlienin a thi hmaa arkhong sen chawia arûka banglaa a hung hril niin thuhriltu hin a hril. Chu thu chu hung sukchieng dingin March 11, 2005 khan ICI Executive Director-in lekha inhmaw a thon a. March 12, 2005-a a donnaa chun, “I thil hung hril hi a hril sawngtu che hin ka hril ang takin a hril naw che a... An hming hril lang lo dinga (the late) Rev. Hrangtawnlien kuomah ka lo hril tah a ni leiin ka hril lang thei nawh” tiin a don a. An hming hril lang lo ding ti sia Rev. Chungthang hming a hril lang bik tlat si san le thil dang dang hung sukchieng dinga an indon nawkna lekha March 17, 2005 a mi ruok chu a donna ka hriet zui ve ta nawh. Pulpit hmang suol leia buoina tuok vet el chu thil buoithlak tak chu a nih.

Chemtattepu tienami anga ei sut chun ei thu chai laia a kaikuongpa chu thuhriltuin pulpit a hmang suol lei a nih. Pulpit hi public forum a ni leiin a sukchiengna dinga Tawnluaiin public forum bok a hung hmang hi thaw dan ding tak a ni hrim a nih. Thuhriltuin pulpit an hmang suol hi ka hmu rawn ta a, a poi khop el. Pulpita an ngir sung chun tu khomin an khing let naw ding a nih ti an hriet a, chu chu remchanga lain an nuom nuom, ngaithlatuhai lung sukno thei zawng, thu khêl le tak inpol an mai khawm a, mipui lungmawl tak tak, an khêl hril hre phak lohai an dawi vèt hlak a nih. Hi hi a nih Saptronga ‘emotional rape’ an ti chuh. Eini lai lem chu hrietna tieng ei la’n hnuoi lei le a sî le a tak thlier thiem lo le thlier thiem dinga ngaituona hmang pei lo ei ni tlangpui tawl leiin, thuhril thiem le kadang innalhai suosam dinga kandidet thra tawp ei nih. Nupui ruolin, “A ni ie, haleluia, amen” tia an lo non thrap thrap tah hin chu, kher sap ngai ta loa hmin sa ei ni tah ti an hriet nghal a, an nuom nuomin an mi’n thal pheng phung el a nih.

Thuhril thiemhai mi vangnei chungchuong an ni ang bokin mi vangduoi chungchuong an ni theina lai a um. Thlarau thilpek laia khom Paulan nambar pakhatnaa a sie ngat a nih. (1 Kor 12:8) Sienkhom ama ngeiin, “Thuhriltu thlarau chang chu a koltu thununna hnuoiah a um ding a nih” (14:32) a ti nawk a nih. Chu chu thil harsa tak a nih. Thuhril thiemin thu a hril a, mi lungril a hnè êm êm a. Sienkhom, a hril nawkah a hril hmasak ang chara a hril chun ngaithlatuhai lungril a tawk dan chu a hril hmasak nêkin nêp lem a tih. Hi hi economic theory-a law of diminishing return an ti ang kha a nih. Miin a thuhril inhnik taka an fàk pei ding chun a hril hmasak neka nasa le uora a hril a ngai. Ruihlo ngai ang deuh a nih. Ruihlo ngaihai hi an thaw hmasa tak chun dose khat khomin an lung a awi êm êm. An thaw rawn deu deu a, an doklak pha ruok chu dose khat chauh dit khop loin, dose hni, dose thum le a neka tam an hung mamaw hlak a nih. Thuhriltuhai ngirhmun khom chuong ang tho chu a nina lai a um. Mi ngaithlak inhnik ding chun a hma nêka uora hril a ngai pei leiin, an hril rawn po leh an uor zuol a, a uor nasat po leh mi awi nuom zawnga an ngai khêl an belsa rawn a, khêl an belsa rawn po leh pulpit an hmang suol rawn a, mi vangnei an nina kha vangduoinain a hung inchang hlak. Chu livira chun tu khom an intang tah chun suok dok mei mei thei a ni tah ngai nawh.

Tu lai hnai hin pulpit hmang suol leia muolpho tam tak an um a, chuonghai laia khawvel hrieta USA-a inlar threnkhathai chu televangelist Pat Robertson hai, Rev. John Hagee hai, Pastor Ted Arthur Haggard hai, Jerry Falwell hai, Jimmy Swaggart hai, Jim Bakker (James Orsen Bakker) le a nuhmei Tammy Faye Bakker (PTL Club neitu) le mi dang dang an nih. Pat Robertson hi kha hmaa Orlando khuoin Disney World-ah mongkawhur (gays) an fiel ve leia Pathienin lirnghing le thlipui hmanga a hrem ding thu le arasi chen hung tla dinga hrillawktu kha a nih. Kum 1982 October/November in khawvel a tawp ding a nih tiin 1976 khan a hril lawk a, mi tam tak a sukthlabar hrep a ni khah. Rev. John Hagee hin thlipui Katrina-in New Orleons a nuoi hmât vong kha an khawpuiah mongkawhur ruolin lam an hraw (parade) an phal lei niin a hril a. Hienghai pahni hin tu laia Republican Presidential candidate McCain an thlop thu an puong a, sienkhom pulpit hmang suol chîng mi an ni leiin McCain chun a hnawl top tawl a nih.

Tuta Democrat kandidet Obama khom a’n khawmna hlak Chicago-a Trinity United Church of Christ-a an thiempu Michael Pfledger-in a khingpui Hillary Clinton dem zawnga thu a hril leiin a biek in a son top a nih. Ted Haggard hi Rev. Rochunga Pudaite-hai umna Colorado Springs-a New Life Church pastor, National Association of Evangelicals (NAE) a 2003-2006 thruoitu, a nuom hun huna American President ina lût le suok thei khopa mi poimaw, inlâr le hausa a nih. Kum 2006 khan a biek ina hin Indian Children Choir khomin rongbawlna an nei nghe nghe a. Hi hi USA-a kan inzin lai a nih. Ted Haggard hi pulpita inthoka ruihlo chinghai le mongkawhur (gays) hai dema suosam hlaktu a nih. Sienkhom, ama ngei hi a rûka mongkawhurhai dawr a, an ruihlo inchaw hlaktu a ni leiin, man suok a ni charin November 2006 khan a ninaa inthokin an hlip thlak vong a nih. New York-a kan um lai a chanchin ka tiem chu a mi barakhai hle.

Chu nêk hmana mi barakhaitu nia ka hriet chu April-May, 2008 a Guwahati-Shillong a kan inzin truma ka thil hriet a nih. India hmar sakah hin AIDS invoi an pung hrât hle a, chu chu inchiuna thrima inthok nekin nuhmei-pasal inpawlnaa inthoka an inkai zap rawn lei a ni a, kohran thruoitu khom an him chuong nawh. Hieng tienga sinthaw, hmun hrang hranga inzina a hmun ngeia thil hre chiengtu daktor pakhatin a mi hril dan chun, nuhmei le pasal inzor an pung hrat êm êm a, Dimapur-ah ringot khom hi sumdawngnaa inhmang (sex workers) hi mi 400 chuong an um a, chuonghai lai chun kristien tam tak an um bok. Anni rawi hin daktor kuomah, “Inkhawm kan nuom vea chu a mi dawrtuhaiin an biek ina inkhawm an mi phal nawh” tiin an hril. A san chu, pulpit tlanga inthoka an hnawl, hremhmuna fe dinga kandidet NUMBER ONE-a an sie, a rûka an indawrpui sihai le hmai intona biek ina inhmu an nuom naw lei a nih. A châng chun, pulpit hluotuhai nêkin nawchizorhai hin Isu mit an tlung lem hlak khom a hoi. Deng hlum dinga nawchizor an man kuoma, “Kei khomin thiem naw ka’n changtir naw che” (John 8:11) titu Isu kha zani, voisun le chatuon chena danglam ngai lo a nih.

Mihrâng pahnih
Tawnluaia artikula a changtuhai hi ei modern history-a hnam pa bulhai laia an theina le inhmangna tieng zawnga thrungna hmatawng hluo phak ve ve an nih. Rev. Rochunga Pudaite (RP) hi Senvon-a December 4, 1927-a pieng, 1949-a Matric, 1954-a Allahabad University hnuoia B.A tling, 1954-a Hmar National Congress (HNC) indintu, 1954 veka Baibul inchuk le rongbawlna tran dinga fawren-a fe le tu chena khawvel hriet hlaw khopa a rongbawlna la sunzom peitu chu a nih. Ama anga khawvel boruok ngam le nêr hne hi Zo hnathlakhai lai tu khom an la pieng nawh ti inla, hril suol kher nawng ei tih. Chun, ama anga ‘Hmar’ hnama piengthar, hmin le hring hi tu khom ka la hmu naw a, ka la hriet ngai bok nawh. Thil nei kop intak tak koltu, thuhril thiemna tienga pa chungchuong le lekha ziek thiem a nih.

Dr. H.Thanglora (HT) hi October 3, 1928 a Parbunga pieng, 1949-a Matric, 1950-a Cotton College, Gauhati University-a B.A, 1957-a Shantiniketana B.T tling; Block Development Officer ni hmasa tak; 1963-a Northern Illinois University a M.Sc (Education) le 1999-a International University, Washington a Ph.D (Edn) hmu a nih. Chu bakah 1951-a Manipur tlangrama High School hmasa tak Pherzawla indintu a nih. Hienghai baka a thil dong le thawhai hi Manipur Hmarhai lai chu a hmasa tak vong a nih. Pherzawl High School-a Headmaster a ni laia kan pansakpa a ni a, taptebul titi sep thiem tienga chu tluk lo pa kai ve a nih. Ama hi zirtir thiema hmingthang, Zo hnathlakhai inpumkhatna le insuikhawmna tienga piengthar, hmin le hring a ni a, chu khawvela chun hniek phawi loin tu chen hin a la khawsa zing a nih. RP le HT hin thil dang daih an thaw hnung khoma lungrila thisan thei dêr lo an nei a, chu chu pawlitiks a nih.

Pawlitiks buzawla RP le HT bul tran dan chu, RP-in Hmar National Congress an din lai hin HT chu Hmar Biela Mizo Union thruoitu a nih. Mizo Union hi Zoram khawvela Political party pieng hmasa tak, kum 1946 April a Aizawla an indin a nih. Amiruokchu, India ramin zalenna a hung hmu hnung khan Mizo Sorkar siem chaka phûr êm êma Mizo Union-a a kûl a tâia lo thrang, Hmar Biela Hmarhai chu an lung a hnûr hle a. Hi boruok khirkhan tak el hi hmu zingin, hnam bing hming le ta dinga pawlitiks khèl dingin RP a hung a pèn suok a. Chu taka inthoka political party hung pieng hrim hrim chu Hmar hnam hming chawia indin, Hmar National Congress, Hmar Mongolian Federation, Hmar National Union le Hmar Peoples’ Convention ti a ni tah vong. RP hin mipui lungril hnèna dingin propaganda pahnih, hang sui cheta bel chieng dawl si lo, a hmang a, chu taka chun mi tam lem hi ei la’n tang zing a nih. Hi thu hi chieng lema hre nuomhai chun March 30, 2007-a ka ziek le Delhi Thurawn-a an insuo ‘RP LE KEI-2’ ti khah tiem dingin ka’n fui.

Chuong chu a ni leiin, Zo hnathlak po po huopa siem HT thruoi Mizo Union le RP phun HNC chu an hung insik tran tah a nih. A hnungin HNC le Mizo Union chu sukbo ve vein, hnam pum aiawa dingin kum 1957/58 khan Hmar National Union (HNU) a hung ngir a, chu taka chun Hmarhai chu an insung khawm tah vong a nih. Hnam bing pawlitiks zai chu zui peiin, kohran khom RP-in hung kei khawmin, a tam lem chu Independent Church of India (ICI) hnuoiah an hung insung khawm a. Chu hnuoia chun RP le HT khoma hma la tlângin sikul thra tak an indin a. Chu zar pei chun ICI enkolna hnuoiah College indin dingin July, 1963 khan hma an lak pei a, Temporary Board of Directors an indin a, a hming dinga an ti hmasa tak chu Churachandpur Christian College a nih. RP rotna angin July 16, 1963-a Board of Governor inkhawm chun a college hming chu ‘Sielmat Christian College’ tiin an thlak a, ICI enkolna hnuoia um ding ti khom chu Indo-Burma Pioneer Mission enkolna le thu hnuoia um dingin an thlak bok a. Principal dingin chuong laia USA-a lekha inchuka la um Ruolneikhum Pakhuongte chu Board of Governors in September 5, 1963 in a ruot a, chu chu Executive Director Rochunga Pudaite-in November 25, 1963 khan lekha dang pein a namnghet a nih. Hi lai vêt vel sung rila hin buoinain bu a khuor a, chu kansar hri inzam tung pei chun a mi fak siet char char a nih. Chawilien kansar damdawia sukdam el thei chi a ni nawh.

Hieng thil um dan le fe pei dan ding hre chiengtu HT chun Northern Illinois University-a inchukna a zo charin a rizal khom nghak loin India ram tieng a hung kir a, February 2, 1959-a a phun Sielmat Christian High School chu May 1, 1963 khan a suoksan tah a nih. A suoksanna san tak chu 1951 a Pherzawl High School-a hong hlima a sikul naupang ni hlak hnuoia thok chu thil remchang nia a hriet naw bakah Pathien hming sala indiksak bikna pawlisi an kengkawna khawvelah a thiemna phuin chan hrim a nei ve nawh ti a hriet chieng lei a nih. Chuong chu a ni leiin, a hmaa ei hril tah May 28, 2008-a HT kuoma RP lekhathona “Northern IIIinois University-a i course i zo hnungin, Graduation Day nghak lovin, India tieng i suok ta a. Sielmat Christian High School-ah thei tawp suoin headmaster sin i thaw nghal dinga ka lo ngai zing laiin, Mission sin i suoksan a, hmun dang tieng i mi fesan ta lem a, ti thu ka hril a. Khanga i mi fesan dai el kha NA le poi ka ti emem el” a ti hi awle mitthli (crocodile tears) insurtir tum ang mei mei niin a’n lang. HT kha RP tarpu lo ni sien chuh, a thlahai chen khom suok loin ngam takin an la um pei ka ring.

Iengkim hre chiengtu Pathien ei inza naw a ni khomin pulpit bek hi chu inzain, pawl zongna, khêl hrilna le sum dawlnaa inchangtir zing nekin Pathien thutak hrilna hmunah inchangtir nawk tang ei tiu. Thutak le thudik chunga rem in le lo, sung le kuo, khawtlang, kohran le ram le hnam chu a tlo a, khêl chunga rem ruok chu phaiphin chunga in bawltu ang khan sawtnawteah a chim thla ruop a, a por chu nasa tak a ni hlak. Thudik a tlo tak. “Hmùr khêlhlip chu LALPAN a theida a, mi indikhai ruok chu a ngaina hlak” (Thuvar 12:22) ti a ni khah.

(June 19, 2008 Delhi)

No comments :