Vok Bu Pek Hun

Why, this fellow don’t know any more
about politics than a pig knows about Sunday.
- Harry S.Truman (1884-1972)

Kum nga dana inthlang huna Manipura vok bu pek hun a hung tlung chun, vok ruol chu an hung inngèk tran a, vokkuong bulah an tang fur el a. Mariin a naupa Nazaret tlangval kum sawmthum mi kuoma uoiin an tlaksam thu ngai poimaw taka a hril truma a naupain, “Ka hun a la tlung nawh” a tipek ang deuh khan, kum iemani zat liem taa vok bu thurna haihawpui chawitu pakhatin, “Ka vok bu pek hun a la tlung nawh” a tisan leia a vok threnkhatin vokkuong dang an va norpek a, a voka a ngai tam tak a chân dêr ti an hril dam chu naah a hung inbu non vong vong a. Hi hun hi piengthar le thar naw khom lungruol taka voka an inchang hun niin an hril. Thutak le felnain hmun a chang zo ta nawna khawvela hin Tuolte Vanglai chanchin neka turu lem chanchin maksak ngaithlak seng lo a um.

Amiruokchu, fimkhur rawh. Hi hun hi vok buola inchawm luthaiin phuok fawm thukhêl hrang hrang hmanga inphir thluk an tum char char lai, khawhai thli anga thuvuongva an leng chum chum hun, zing tienga mengte kha zan tieng chuh keipui tieta liena an inchangtir pei hun a ni leiin, a tu thukhawchang am bu tak khûka khukpui ding ti hriet a harsa. Petrol Station-ah petrol hmu ding um si loa dan bawse a, kangmei suok triumzie khom hre lo ang hrima kotthler tin deuthawa petrol station an intlar khupna Churachandpur khawzawla hin, inthlang huna chu petrol station nekin khêl faktawri a tam lem daih. Hi khêlzawla inkhèla thrang ve nawhai chun Pastor Thangngur dungthula,

Thieng le thieng naw inkara hin,
Hmun insang le a’n hnuoiah,
Kal chawi dan ka hriet thiem nawh

ti ve vong vong el naw chuh, ieng hang law ngaina rak a vang.

Chuong chu a ni laiin, John Bunyan tienami ziek The Pilgrim’s Progress-a Kristien-in a na hup a, “Hringna, hringna! Chatuon hringna” tia khêka Bohmangna Khawpui a tlansan ang khan, hi Rangkachak Tuol (Sana-leipak) tia an lo ko duot, sienkhom a mi chenghaiin ‘Bohmangna Rama’ ei inchangtir tah hi tlansan dingin fiel tawl la, Esau anga bu thleng khata mani ro hlu tak ‘vote’ zor a, kum nga dana voka inchang an thlang lem hun a ni deuh fur tlat leiin, ui khop ko an hril chu nêpte ning an tih. Ei invet ti ding ni inla, mani taptebula chu Solomon khûm khopa vara inngai deuh vong ei ni si. A poi ti ding ni inla, kawrapson rama inchangtirtu chu a mi chenghai hi ei ni tlat bok. Lungkham rak ding ni inla, a khuongbai tak ei ni tlat a, a tawpa lu beng thoi ei poiti si naw chun, hang lungkham rakin trangkaina a nei si nawh. Mawsiet ding zong inla, mani lua meiling sie ang chauh a ni tlat bok si. ‘Thuruksek’ tiin thin thla ding ni inla, mani inthurukin umzie a nei si nawh. Hril a hai ti ding ni inla, hril tlak a ni nawk bar bok si nawh. A bo.

Kum 2007 February-a Manipura inthlang kha ka u Liensel naupa ruong thaka kan fe hun leh an intong fuk a. Tu kum January 28, 2012 a inthlang, hi lekha ka ziek laia a rizal nghak mek hi, ka tong fuk nawk a. Lalruotthang hla phuoka, “a pangngai, a’n dang nawh” a ti ang el khan, Election Commission-in a thienghlim thei dan ding tak ngaituoa rem an hung ruot sa khomin, vok bu pek hun a hung tlung meu chun, Belzebub rawi kut bok a hrat a, an solfa vai dan dungzuiin, ei thle nawk duol duol el. Hi hun hi eini laia kristien um zat fie hun chu ni sien, khawfingchat hnunga arasi zong ang phier ning a tih.

Kha hma neka 2012 inthlang a danglamna um sun ruok chu vote nei, ‘banga kutin’ a lo thlakpek hlak leia kha hmaa mani vote khom thlak thei lo tam takin an vote an thlak kha a nih. Chun, Election Commission chun Sudden Muanga ‘Bawthut Pawlisi’ hmanga inthlang hun an hung ruot thut leiin a, vok bu pek thrul pha teuh naw hai sien khom, a zie-um deua ngai pawl an um. A lang a changa silai chawi pawl an inrol hlak kha zie-um metin an ngai a, a rûk a râl ruok chun an kut inhuot dan a pangngai tho nia hril pawl an um bok. Zan khat thilthua sakeiin a zie a thlak thut ruok chu, sa se ding thra lem a hmu a ni ngot naw chun, mang rama sie thra tak a tih. Vote neitu, a hmuna umhaiin mani vote ngei an thlak ti hi a ri a mawi. Sienkhom, vote nei, um si lo, a thuo a thuoa vote nei le vote nei thei tah, voter list-a um lo an tam. Inthlang ni chawhnung dar 4 chena Churachandpur Biela vote an thlak zat an rikawt chu 32.94 a ni a, zantieng dar 6:30 pm a an rikawt ruok chu 79% a ni thung (Ref. Hmasawnna Thar, January 29, 2012).

Chu chun i naah ieng dâr am a vuok? Ngaituo tham tling chu hi hi a nih. Polling Station iemani zat ka sir a. Dar 3 hnunga Polling Booth huonga lut po chu vote inthlaktir hràm vong ding ti a nih. Dar 4 vel khan chuh mi intlar hmu ding an um ta naw tluk a nih. Chu chena chun, darkar riet sungin voter zaah mi 32.94 chauhin an thlak phak trawk thu ei tar lang tah khah. Mi hmu ding an um ta meuh naw hnung, dar 4-6:30 inkar, darkar hni le a chenve sung chauin iengtin am voter a tam lem daih, 46% hielin an thlak thei am ning a ta? Tu thlak am ni tang a ta? Thla an lo lak pei a ni si chun, hi sunga vote thlaktuhai hin ieng ang hmel am put an ta? Banga kut (unseen hand)? Thim lal? Mihriem hmêl? Trokphâr? AK-47? Chu chu kei, sierkop leia trum hni zet Matriculation hlawsam tah hin a hisap dan ka thiem nawh.

Hi hi inthlang, zalen le fel fai, ‘free & fair election’ ei ti vet hih a lo ni chun, ka hriet phak ve lo Saptrong thar ei lo nei zing a lo ni awm ie! Hlimsânghai ‘tronghrietlo’ (glossolalia) nêk khomin hi trong thar hi a dangdai lem. Mani rama ngei khom thu dik zong pawl chu ei mikhuol zuol pei ding a hoi khop el. Ei ram hrieta ei ngai kha ei ram hriet loah a lo inchang a, ei mi hrieta ei ngaihai khomin hming le hmel dang an lo put zo tah. Washington Irving (1783-1859) tienami-a Rip Van Winkle ang elin hmel hriet an vang tiel tiel a, Pastor Thangngur zai zawmin, ‘hriet naw ram ka fang laiin’ ti ve el a lo ngai tah. Thudik a dingchang tah nawna hmun chu, ieng anga Baibul an leklamna hmun khom ni sien, ka ta ding chun muonglei ni loin hmun raltri a nih.

Kum 2007-a ei hmelhmang
Kum 2007-a kan inzin trum khan A CHEN VE KHOM ti thupuia hmangin Manipura ei ngirhmun ka hmu dan artikul sei tak tak pali ka ziek a. A CHEN VE KHOM-2 a chun inthlang laia an vok bu pek dan le a bebawm ka ziek a. Chu taka ka ziekhai chu kum 2012-a khom a la danglam meuh naw leiin, chu chu hang bi hmasa phot ei tih:

“Manipur ka sir nuhnung tak chu kum 2004 khan a nih. Ka lo tum dan chun, Baibul (Delhi Version) sut dinga buotsai mêk hi lekhabua sut thei dinga March 2007 sung rem fel vong a, April-May sung India hmar-sak ram sira inzin a nih. Ieng leh khaw leh February thla tawp tienga Manipur inthlang an zo fel hma chun Manipur sir ka tum naw hrim hrim a. Hi hun hi ka thil hmu pei naw tawp, vok le ui le âr anga mihriem an inchang hun, Belzebub le a rawihaiin kum nga dana vok bu le ar bu an pek hun a ni leiin, chu hun chu pumpel ka tum hràm hrâm a nih.

“Inthlanga vote ka thlak nuhnung tak chu 1967 khan a nih. Chuong lai chun vote inthlàkpèk hi um tran tah tho sien khom dannaranin voters’ list-a um, sienkhom a thlâk thei lo le thlâk hman lohai vote chauh kha an thlàkpek a, mania vote thlàk dinga fehai khan chu mani vote tak tak kan la thlàk tlângpui. Hieng hun lai khom hin hnam threnkhat chun verther an insuo tran ta a, um lo an inumtir a, mithihai an inthotir a, kum tling lo khom kum an inchawm hlèntir duoi duoi a, pieng lo an inpiengtir treuh bok a. Genesis bung khatnaa Pathienin thil a’n umtir zung zung ang deuh khan, kha sin kha Manipur hmun threnkhata chu Belzebub-in a chalai ve thung a, “Um raw se” a ti ang ang khan a sipai ruolin an thaw el niin a’n lang. Chu thil inkaizap pei chun ‘schoolless teachers’ ei tihai chen khom hi an hung um ta pei a nih. Manipur hi a um khom um lona, a um lo khom umna ram; thaw thei khom thaw thei lona, thaw thei naw khom thaw theina ram a nih. Ei hriet rawn po leh ei hriet nawzie ei hriet tran ding chauh a nih.

“Amiruokchu, chu ram, Belzebub inlalna ram chu ka pieng le murna ram a ni tlat bok si. Hnawl nuom lang khom ka hnawl thei thil a ni nawh. Hun sanapui chu ka thua invir a ni naw a, ka her kir thei bok nawh. Hla siemtu Suma angin,

Aw, kan siengna ramin a zir ta nawh,
Muongna le lawmna zong lang khom,
Hmu naw ningah; a hmun a’n nawh,
Ka Lal Krista ram a’n naw leiin

tiin sùn le zàn mitthli hul loin trap khom ni lang, chu Belzebub inlalna hnuoia um ka pieng le murna Pherzawl khuo chu ka nuom thua hnawlin ka thlak thei nawh. Ringna le inzom, sakhaw thil ang a ni nawh. John Bunyan tienami zieka Kristien inzin ang khan, ringna le inzom thil chauh ni sien chu, hi Bohmangna Ram hi suoksanin Himna Ram tieng inpemsan daih tàng ka tih. Taksa rama chuh inpèmsan thei a ni a, Delhi tlanga ka’n pèmsanna khom kum tam a ni tah. Amiruokchu, ka bul intranna, ka aidentiti (identity) inthlungna a ni tlat leiin, chu bung le châng chu ka hnawl thei naw a, chu bung le châng thrang lo chun vàn laia tla ang, aidentiti nei lo ka ni ding a nih.

“Chu ram, taksaa ka’n pemsan tah, sienkhom mang rama ka la lèng rawnna tak chu ka tum nêka inhmain, kan insunga vangduoina kan tuok leiin, February 21, 2007 khan kan nupain kan chuong lut nawk tah a nih. ‘Sakei triin sakei a tuok’ ti ang deuh khan, tuok ka nuom naw tawp, Manipur inthlang lai kan hang nang a. Hi hun hi a zuolkai hun, insûm kâr nei lo le inren thrak loa Belzebub rawihai pok hun, Meiteihaiin ‘châk koba’ an ti ang deua ui le ar le vok le kêl anga an ngaihai châk zawng tak thawpek a, phing hmul inkhat rak khopa sum le pai le zu le sa, hmepok, chârtang le iruonbaa an dit tawka an inhrai puom hun a nih. Zu dawn mihai ta ding lem chun, hi hun hi a mimira an hnienghnàr hun, Kana khuoa inneinaa thranghai nêk daia an tlai hun a nih. An zu sukpungtu khom Isu ni ta loin thimna lal Belzebub a nih. Hi hun hi a ram phêka an inzor hun, a daw hrât hràtin nawchizor man an intèl rawn hun a nih. Chu nawchizorna man intêltuhai lai chun kohran le an thiempuhai khom an fihlìm bik nawh.

“Imphal erpawt kan tlung chun ruong hmuok dinga Khawmawi le a sè vèla inthoka hunghai leh kan intuok a. An lo um indar leiin mi tlawmte chauh ni dinga ka ngai kha an lo tam khop el a. Erpawt tuola an thil zorna dawra thei tui (softdrinks) a um um chu laa sem dingin kan rawihai ka hril a, cheng sangli man vel an sem a. Chu chun a hmuoka hunghai tamzie ka hriet chauh a nih. Chuonga an tamna san pakhat chu, elekson-a kandidet po poin motor pakhat seng an hung thaw lei a ni thu an mi hril chu tie! Inzakum ka ti èm êm a, ka lung a sa zok bok a. “Ieng leia ei vangduoi tuok chu vote zongna dinga an lo hmang am a na? Ieng leia nangni khomin chu chu phalpêk a, in lo inzor hrim hrim am a na? Einin motor ei làk thei naw leh mani motor-a hung thei thei chauh hung el ding annawm” tiin ka rawihai chu ka suosal a. ‘Khawbung a la ti ta deuh deuh’ ti ang khan, anni hlak chun kandidet-haiin motor an hung tir seng chu inti theina takah an la lak nawk nghal! Ka ngaidan chu ngaidan invêtthlak le thringah an bel lem daih a nih.

“Hi ram, ka rama ka ngai, ka pieng le murna ram, Belzebub inlalna rama hin kei chu mikhuol, ningkhong hre lo, ngaidan thring chel le kengkaw tum mi-a ngai ka lo ni tah. Invêt biling khom ni loa, “Ka sunghai tu am an na?” tia an lo sak vet hi kong khata chu a lo indik letling niin ka zuk hriet a. Hi Belzebub inlalna ram Manipur, sum hnotna leia mi tin mi tang kong hrang hranga an inzorna rama hin, an thaw dan anga nung ve lo ta ding chun, “Ka sunghai tu am an na?” ti hi hla thunona hmang lo thei lo a lo ni tah khom a hoi de aw! Belzebub rawihaiin kum nga dana an vok le ar an hraina hmuna hin suol hi suol a ni ta naw a, thra khom thra a ni chuong bok nawh. Inkhawm zàta, “Thlèmnaah mi thruoi lut naw la” tia insam ziehai intlansiekna tak chu hlèprûk theina ngirhmuna inhlangkai tum niin a’n lang ta tlat el hi thil beidongum tak a nih. Ei khawsakzie enin, mi che theia ei ngai chu hlêpru thei, mi chàua ei ngai chu hlêpru nuom lo a ni ta si leiin, ei trongtrai hla khom hi Setan tieng nghain, “Thlèmnaa chun mi thruoi lut hràm rawh” tia thlàk a awm ta lem an naw maw? Ei sin dit tak chu hlèprûk theina ngirhmuna um a nih. Belzebub rawihai chun inthlang hi chuong ang ngirhmuna inhlàng kai theina kawitan chu niin an ngai.

“Chuong chu a ni si chun Paulan, rorêltuhai thu awi ding a nizie, Pathien ruot loin rorêtu an um thei nawzie le rorêltuhai dodal chu Pathien ruot dodal a ni thu le thil dang a hrilhai (Rom 13:1-7) hi Manipur le inzomin hmang thei a ni ding? A ni si chun indik lo taka silai le sum fai lo hmanga tling, a taka tling si lohai hi Pathien ruot an ni thei ding am a ni? Chuong chu a ni si chun ieng leiin am kawrapson ei ti hi a pung naw ding? Paula ngei khom a hun laia rorêltuhai thupek neka a ring, hemde Isu thu a awi lem leia Rome chen chen a thubuoi hril dinga fe a ni naw am a ni? Hieng zawnahai le zawna dangdai tak tak inzawt ding a tam. Chuleiin, Paulan hi thu a hrilna san bul le bal hi hriet fie a ngai. Pathien ruot, rorêltu a tihai hi tuhai am an na? Indikna lampui petsan a, tharum, silai le sum thä hratna hmanga inlalna changhai hi chu an ni naw top. Pathien ruot ni nêkin, Belzebub-in hmangruoa hmang dinga a chawm thauhai an nih.

“Mithi kan vui zo tukah inthlang ni chu a hung tlung ta ngei a. Khawmawihai vote thlakna hmun ding Polling Booth chu Bethel-a um a nih. Churachandpur-Imphal lamlienin hi khuo pahnihai hi a daidan a, sienkhom khaw phêk khata um vong ang an nih. Kan naupa H.T.Vela ina tlung kan ni a, anni chun zîng tieng vote an hang thlak a. Chu hnunga thlak dinga tihai chu Khawmawi khuo, in 160 chuong le vote thrahnem tawk tak umna a nih. Hmar hnama inthoka kandidet pakhat Lalthralien an ti chu a um ve leiin Khawmawihai po po chun ama chu vote ngei dinga ngaina a um a. Chu chu a ni lai zingin, khawtlang thruoituhai chun helpawl pakhata inthokin vauna thu an dong zing bok a. “Congress Party kandidet-in vote zaa sawmriet a hmu naw chun a maw tuor in tih” ti chu an vauna thu a nih. Chuleiin, a khuoin an phawklek a, vote an thlak thei ding le ding naw chu an thil indon tuo rawn tak a nih.

“Vote thlak zoa Vela a hung kira a mi hril chu hieng ang hin a nih. Polling Booth sungah mi pakhat, mobile chawi a um a, chu chun puo tienga an hotuhai a biek a, vote thlak an sukbuoi ta ding le ding naw thu Thado trongin a hei indon zing a. Chuong lai chun Khawmawi mihai chu an la hung intlar hman naw leiin buoina um loin a fe tluong pei a. Khawmawihai an hung intlar charin hel pawlhaiin an hung hnot dar a, sipai diuti an um treua chu ieng khom an thaw nawh. Chuonga an hung hnot zàm ta si lei chun vote thlâk thei lo dingin an inngai a, an rêngin thlak naw law law a, DC kuomah ripawt pek a, a thara inthlangna nei a, Khawmawi khuoa ngei Polling Booth sie dinga nor chu thrain an hriet a.

“Chawhnung dar hni velah, ka u Lienselhai ina u le nau mi hung râltuhai le kan lengkhawm lai chun, vote thlak thei ni taa an hung hril leiin ka u Liensel naupa Lalrodik hai rawi chu vote thlak dingin an hang fe a. Sienkhom, helpawl haiin ama le naupang pakhat chu an lo man a, an kèm (camp) tieng an thruoi a, “Khawmawihaiin vote in thlak chun kan that ding a nih” tiin mobile hmangin an hung vau zing a. An thruoipa Lalrodik hi Kashmira thi Lalvarmawi unaupa a ni a. Iemani chen chu a zawnin kan nauhai lu pahnih sûn el thei ngirhmunah kan um a, ngaituona a fe hla khop el. Kei ngei inthok suok a, helpawlhai chu hang hrawk ding ka ti leh, an mi phal bok si nawh. Hieng ramhuoihai hi mi tinin ei tri tlon leiin an huongtau deu deu a nih ti hi tlâng hriet a nih. Thi huoma takna le indikna kengkaw ngam le phur suok ngam ei um ta naw leiin mi suol an huoisàr a, an pawng deu deu a nih. Ei huoina chu suma inzor le khêl hril chauh a nih.

“Kum 2006 khan hma lak dan ding hril tlâng dingin Delhi tlàngah hnam thruoituhai laia mi iemani zat an hung thlàk hlak a, ka inah an mi hung pan changin hnam tam lem haiin tlangmihai an mi hnawchèpna laka inhumhimna zong dan ding le chu ngirhmun chu suol suok a poimawzie voi tam hril tlàng a ni a. Tlangmihai, abikin Churachandpur biela mihai ngirhmun siem nghet a trulzie dam, chu ding chun inthuruol taka pawl khat hming hnuoia hnam tin insuikhawm a poimawzie dam le chu chu thaw ding chun hnam sipai tieng khom insuikhawmna thra tak nei a trulzie dam hril a ni bok a. Thil pakhat, chieng êm èma ka la hriet zing chu, kum 2007 a Manipur Assembly inthlang zo a ni hma chun ramhnuoi sipaihai lai insuikhawmna thu hril a remchang naw thu an hril seng chu a nih. Chu chun ei ngirhmun a hril fie chieng hlein ka hriet a, ka beidongna pakhat a ni bok.

“Hi an thil hril hi trongkam pangngaiin a umzie hang hril fie tum inla. ‘Keini ralthuom chawi pawl hi nawchizor vong kan ni a, kan inzor rûnpui hun chu inthlang hun lai a ni a, kan thlang tling tling chu kan mamaw châng poa kan poisa bawm ding an nih. Chuleiin, kan inzor hun a tlung hma hin chu insuikhawm chu thil thei ni naw nih’ an tì ang tluk a nih. Kei chun zàpa le thup nei loin, ‘Chuong chu a ni si chun, kum nga dan zàtah inthlang a um bok si a, inzor man hlak a pung deu deu bakah a hlawk zuol deu deu bok si a, chatuonin insuikhawm hun chu a um naw ding a ni chu tie maw?’ ka ti rèk a.

“Tuta kan inzin truma inthlang laia thil um dan ka hang hmu chieng zuol chun ka lung himawna kha a lo indikzie ka namnghet a. Ei ram buoina bul po poa a kaikuongpa chu pawlitisian ei tihai hi an lo ni chieng khop el. Helpawl hung tamna bul khom anni thil thaw indik lo ra suok a nih ti naw thei a ni nawh. Mipui rongbawltu dinga thlang ni siin mipui chan ai po po an ban thlakpek a, mipui chu vok le âr ang chauha enin, kum nga danah voi khat, inthlang tawmin vokbu pe dingin an bielah an hung trawk a. Hmun tam takah an vok le âra an ngaihai khan an lo theinghil hman a, a thren lungawi loin an lo hel a, thiem takin an bu pek chu an fak miel miel a, sienkhom an vote chuong nawh. Entirna thra tak chu Tipaimukh Biel a nih. Pawlitisianhaiin him lem le hlawk lema tu laia an hriet chu silai chawi pawl le zawlpuon inzawn a nih. Chuleiin, nawchizora mi siemtuhai hi mipui le kohranin hnawl nachang ei hriet chauh khom ni loa hnawl ngamna lungril ei nei pha leh fel takin mipui aiaw thlang thei chauh ei ta, mipui aiaw tak tak ei thlang pha chun ram le hnam hmasawnna hi a tak takin ei dong thei chauh ding a nih. Hrietna dinga na nei chun ngaithlain ngaituo ngun raw se.” (April 21, 2007 Delhi)

Kum 2012 hmelhmang
Tu kuma inthlang chu thrang ve si loin iemani chen a sungrilah ka lut chilh leiin kha hmaa mi bau le ralkanga inthoka ka hriet nek daia chiengin ka hmu a. Chu khom chu a nina tak chenve chenve khom a la ni naw el thei. Iemani chena inthok tah khan ei thiempuhaiin Setan be pawl an invoi thu an hril ei hriet tawng a, an rongbawlna hlawtlingzie le hlawsamzie inkhìna thra tak a ni thu ruok chu an hril ngai naw a ni el thei. Mani mong inhlim chu ei rin seng. Sienkhom, tukver danga inthokin hang thlir hrâm ei tiu. Inthlang hun tluka Setan biekna rapthlak hi eini lai a um naw el thei. A fihlîm chu vangkhat tê ning ei tih. Ei inzor dan le uire dan ruok chu inang naw rup a tih. A thren chun mani chanvo sukvawngna le sa himna dingin; a thren chun khawtlang le kohran thratna ding suonlama hmangin; a tlangpui ruok chun sum hmuna remchanga hmangin ei inzor. Ram le hnam thratna ding invoi phaka inhrilhai mit khomin chi bing le hnam bing liengko le kalak khêl bàk chu a tin phak nawh niin a’n lang. Moneypur a ni mieu tlat a!

Sorkar thil tum chu a thra. Rorelna thra ei nei ding chun rorelna khawl thra nei a ngai a, chu khawl chalaitu dinga mipuiin an thlanghai chu MLA/MP ei tihai hi an nih. Dan siem chu an mawphurna a nih. Fel tak le indik taka an dan siemhai kengkawtu ding chu Executive Wing, sorkar thoktu ei tihai hi an nih. An dan siemhai chu a ni ang taka kengkaw a ni theina dingin, dimokrasi sorkar hnuoia chun a thruoitu lu tak dingin mipui thlang, dan siemtuhai (legislators) chu sie an ni a, Minister tiin ei ko. Dan siemtu le kengkawtu lu ding ni si a, a letlinga che a, inthlang hunah dan po po bawsetu lemah thrang a, Belzebub pawlisi-a an mi tranpui tlat el hi chuh, a va hang ni naw de aw!

Pathien thiltum le ditzawng chu mihriema a lalram, indikna le thienghlimnain ro a relna, indin chu a nih. Chu chu Lal trongtrai ei hril zata ei insam hlak hi a nih. Rorelna indik le fel indin hi Pathien thutak thiltum chu a nih. Chu tukvera inthoka thlir chun ‘pawlitiks’ ei ti hih Pathien thutak sukdikna hmangruo poimaw tak a nih. Chuong anga roreltu hung suokhai chu Paula chun Pathien ruotah a ngai a, an thu thu zawm dingin ringtuhai a’n fui hrim a nih. An leh, ei inthlanga tlinghai hi Pathien kandidet am Belzebub kandidet? An chàng dana inthokin Pathien mi nina zie an put hrim hrim am? Mit ngeia ei inthlang dan hmutu tu khomin, Pastor Thangngurin ‘Thim lal theina’ a ti tirdakum tak kut naw chu kut dang an hmu ka ring nawh. Inthlang tûkah inphi fai vuka biekbukah lem ei va chang nawk seng hin Belzebub nui chauh naw chuh tu nui khom ei sukza ka ring nawh.

Vangduoithlak takin, chu chu Gospel Zabili ei hmang zo hlola ei hmelhmang chu a ni tlat si! Vokbu petu le a bu fatu vokhaiin danglamna an nei nawh. Hieng ang mihai hin Pathien ramah chan ei nei ding a ni chun, ei hril vet van ram hi inlawina tlak le hluo tlak a ni ka ring nawh.

(February 15, 2012, Delhi)