Search


Dec 11, 2015

Hmangaina Ruoi (Krismas Thucha)


“Too many sit at the banquet table of the gospel of Jesus Christ
and merely nibble at the feast placed before them. They go through
the motions – attending their meetings perhaps, glancing at
scriptures, repeating familiar prayers – but their hearts
are far away.” - Joseph B. Wirthlin

Khawvela hin hnam tin le ram tinin ni poimaw le ‘Kût’ poimaw bik ei nei seng a, chuong nihai chu khùn taka inser le hmangin ei lawm hlak. Dannaranin, tu laia ropui taka ram tam lemin ni poimaw ei inser chu ei ramin zalenna a hmuna champha (independence day) a nih. Chu zoa ei inser nawk chu sakhuo indintuhai le mi ropuihai piengcham a nih. Chuong laia danglam tak le hlu tak chu ‘Kristmas’ hi a nih.

Ni ropui ei inser le hmang le piengcham ei lawmhai lai hin khawvel mi po po huop zo pakhat char a um a, chu chu kristmas hi a nih. Piengcham nei mi dang hrim hrim chu mihriem vong an nih. Kristmas neitu ruok chu zaa za Pathien le zaa za Mihriem ni kop a nih. Edena bawsietna leia mihriem le Pathien inzomna lo inchat tah chu mihriem tu khom suizom nawk thei an um nawh. Suizom ding chun Pathien nina le mihriem nina nei kop a ngai. Ieng leiin am?

Pathien chu ‘Hmangaina’ a ni lai zingin Felna, Indikna le Thienghlimna Pathien a nih. Ama angpuia siem mihriem chu ieng angin hmangai sien khom, a thu awi loa a danhai bawsetu a ni chun a felna, indikna le thienghlimna kut tuor chu a pumpel thei nawh. Chun, Pathien chu Thlarau a ni leiin thlarau naw chun hnai le inzompui thei a ni nawh. Pathien Thienghlim a ni leiin mi porche chun hnai thei a ni bok nawh. Mihriem thienghlimna lai tak khom Pathien ngaia chuh puontriek tirdakum ang chauh a ni leiin, ieng anga mi fel inti khomin Pathien chu hnai ruol a ni nawh.

Hi lei tak hin, Iengkim LALPA, a thu thua thil inumtir theitu chun ama le mihriem inzomna intan tah chu thil dang anga ‘Um raw se’ tia inumtir el thei a ni nawh. Thaw sien chu ama nina ngei kaltu ning a ta, Pathien ni thei naw nih. Chuleiin, Ama Pathien ngei chun mihriem taksa puta mihriema hung insiem a, Eden bawsietna leia thi dinga trongsephur mihriem intlanna sin chu Naupa nina inbela a hung hlen a ngai tah a nih. Hi lei tak hin Hmangai Johan chun, “Lekhabu ziel chu sût a, a sung en thei vanah tu khom an um naw a, hnuoi le hnuoi sunga khom an um bok nawh. Lekhabu ziel chu hong a, a sung en thei tu khom an um naw leiin ka trap ka trap a. Upa laia pakhat chun, ‘Trap naw rawh, ngai ta, Juda hnama sakeibaknei, Davida Trobul khan inchikna suoi pasari chu honga, lekhabu ziel chu sût dingin a hnè tah” tiin a lo ziek a nih (TP 5: 3-5)

Hi remruotna mak tak el hi thlaraua lo hmu lawktu Zawlnei Isai chun, “A hming chu Remruottu Mak, Pathien Hrât, Chatuon Pa, Remna Lal” (9:6) tiin Isu pieng hma kum 700-ah tlang a lo insampui daih tah a nih. Hmangaina leia Chatuon Pathien remruot, Bethlehem tlanga chatuon hringna bei hung trum thu chu hrilin, Hmangai Johan khomin, “Thu chu taksain a hung inchang a, eini lai a hung chèng a, a ropuizie khom ei hmuh, lunginsietna le thutaka sip, Pa Naupa nei sun ropuina chu” (1:14) tiin a lo hril bok a nih. Chu chu hmu chieng loa kristmas ruoipui tak tak chu thlaraua kil thei a ni nawh.

Bethlehem tlanga hmangaina ruoi ropui hung threttu chun agenda chieng tak el a nei a. Chu chu Bethlehem phùla riek beram vengtuhai kuoma hung inlang Lalpa vantirko le van zaipawlin an hung puong, mi tin huop zo chanchin thra lawmum bek bek kha a nih. Ieng leia berampuhai kuomah an hung puong hmasa tak kher am ning a ta? Ieng leia khaw thienghlim Jerusalemah pieng loa Bethlehema khom bawng inah pieng a, ranthlengah a lu a hung innghat am ning a ta? Ieng leia vantirko le zaipawlin a pieng thu an hung puong am a na? Ieng leia ama chibai buka hung khawsak mivarhai thruoitu arasi kha Bethlehem chungah a chawl am a na?

Chatuon Pathien agenda a bat bata sukpuitling le hlena a hung um thlap thlap lei a nih. Hmangaina ruoi, Hringna Bei, Chatuon Manna chu Bethlehem, bei in (house of bread) a ngei thre tranin a hung um a; mi po po suol ngaidamna ding Pathien Beramte le Berampu Thra le Beram Kotkhar ni fawm vong hung pieng thu chu hnuoi berampuhai kuomah puongin a hung um hmasa a nih. Van ropuina po po neitu SIKHAWVAR hung pieng chu chawimawi dingin van zaipawl chauh ni loin, arasi mak, Bethlehem Arasi a hung inlang a nih.

Vantirko le zaipawl rawl thangkhawk chu Pastor Thangngurin, ‘Bethlehem dar’ a lo ti bakah “Bethlehem le Kalvari tlang chungah suokna dâr an ri tah” tiin hla ropui takin a lo khek suok a. Chu dâr chu Adam bawsietna leia chatuon hremna tuor dinga thiem naw chang tah mi po po ta dinga ‘hmangaina dàr, suokna dâr, zalenna dâr, jubili dàr’ a nih.

Aw, a ri a va mawi ngei!
Kristmas darin lung a mi lèn,
Bethlehem a mi’n hriettir;
Mivarhai ruola fe dingin,
Aw ka thla, insiem ve rawh.

Van Lal zalna bawng in tlawmah,
Sun khawsawt intawi ka nuom;
Mi ngaiin hmun tlawm ni sien khom..

Chu hmangaina dâr rimawi chu ei ramah kum za chuong zet a’n rikna a lo ni tah. A ri hre sia thina hlim ruoma intâng zing mi ieng zat am ei la um a? Chu suokna dar ri hrepuitu le pomtuhai chu fe suok a, khawvel hnam tin kuomah remna chanchin thra puongdar dinga thu pek ei nih. Ei bau le ei nungchanga inthokin ieng dâr ri am mi dangin an hriet hlak a? Hmangaina ruoi am ei kilpui, an naw leh intheidana ruoi lem?

Kum 1993 September 28 chawhnung dar hnia Bethlehema Isu piengna hmuna an biek in Church of the Nativity ka fang nia ka thil hriet le ka lungril sukna em em tu chu neitu nina hauh le inchu seng Roman Catholic, Grik Orthodox Church le Armenian Church hai inngei nawzie le an intuolvuok hlak thu le kristmas khom ni tum senga an hmang thu a nih. Roman Catholic haiin December 24 zan an inpiengtir a, Grik Orthodox haiin January 6-ah, Armenian haiin January 18-ah. Pathien Naupa khom ni sien, ni hrang hrang pathuma pieng ruol chu a thaw thei bik ka ring nawh.

Kristmas ruoi, Krista ruoi, hmangaina ruoi hi mani thlarau ngeia ei kîl hma chun khuong le dar leh lâmin, hlimhlopna tinreng leh kîl hlak inla khom Heroda ruoi pangzatum le lungsietum inchang zing a tih. Hmangaina ruoi thrang si lo kristmas chun umzie a nei nawh; a ruoi neitu luok ei suksuok mei mei a nih.

Chu hmangaina ruoipui chu a tak taka thlarau le taksaa hlim taka kîl seng dingin tiemtuhai po po kristmas chibai vochuom ka bûk cheu.

Isu, voisun hin kan lungril bawng in tlawmah,
Insieng thar nawk la kan chatuon Lal dingin;
Kan kut inrieng hi Mari kut angin ngai la,
Kumkhawtluonga lawmin hlim kumkhuo tang kan tih.

(December 11, 2015, Delhi)



###

No comments :