Search


Mar 7, 2020

Coleman Sermon-3


Ka thlir ni tin ang, ka thlen hma loh chuan,
A hmangaihna êng leh lawmawm chu;
Miten chu hmun chu hluiin ring mah se,
Ka sawi thei dawn lo, tharin a lang.
- Patea

A hun tawp rawt chen khomin a zirtirhai khan hnuoia a hung san an la hriet naw leiin Isu chun a hun tawp tawm tam lem chu fienrielpuiin a hungna san le a maksan hnunga an um dan ding a hril mol mol a. A thurosiehai rikawt rawn tak chu Hmangai Johan a ni ka ring. Johan 13-17 hi chu thu hrilna deu vong chu a nih. Bung 14-a chun a Pa ina a kuoma an chengna ding hmun buotsaia a fe ding thu le a buotsai zo pha leh anni rawi thruoi dinga a hung nawk ding thuin a thlamuong a (14:1-4). Ama bokin inlarna a hmu thu a ziekah sunzomin, “Ka hung vak ding a nih” ti thu hi voi hni zet a ziek non a (22:12, 20). Hun le hmun hrang hrangah a hung nawk vat ringna hi kum sanghni vel sung hin a so hlut chang a um a; a thra a sie-in kakhawk a hau. Khawvela petek kohran (cults) tam tak hringtu a nih.

Kristien hmasahai laia rongbawltu misawnari an hung tirhai kha zing le zana Second Coming hung tlung el dinga ringtuhai mi tirh an ni leiin hi thil hi mi lungril hnena dingin an hmang nasa. Mi hausa Arthington, ei rama Aborigines Mission trana misawnari hung tirtu hmasa tak khom kha a nih. A thok trangkaina chin a um laiin, hnam huoisen le kawlhrawng, tritna hre ngai lohai kha hnam dawiah a siem a; ralthuom hmanga tukdol harsahai beitu dingin misawnarihai khah an hmang chang a um hlak hrim a nih. Hi thil hi chai hrep thei a nih. Sienkhom, chu chu thaw loin, ringnawhaiin ringtharhai an lo deusaw dan pakhat chauh hang hril ei tih.

Ringtharhai uongpui tak hlak chu an chengna dinga van rama in ropui, Isu Krista buotsai ni-a misawnarihai hril chu a nih. Ei pi le puhai hun lai, khaw hmun nghet an khuor hma khan kum 3 vela khaw hmun son pei an ni leiin an inhai khom chuong ang dai tawka an bawl hlak a nih. Chu ngirhmun le chun tekhinin “In umna ding bawla fepa hlak chu kum sanghni deuthaw liem taa fe, tu chen khoma la hung kir lo a ni a. Ama khom dam tah teuh lo ding, a in bawl lem chu a hmon se vong tah” tiin ringtharhai chu ringnawhaiin an deusaw hlak a. Hla tienga chemkal Patea chun an deusawna chu hre zingin, kum 1920 laia hla a phuok ni dinga ringa chun a thunonah,

Thlir ni tin ka tih, ka tlung hmâ khat chu,
A hmangaina êng le lawmum chu;
Miha’n chu hmun chu hluiin ring sien khom,
Hril thei naw ning-, a tharin a’n lang

tiin, a ringna mita inthok chun a hluo ding ram chu a tharin a’n lang zing thu thiem takin a zep a nih.

Harna mor suok tuoltro hla kum 1917 vela inthoka ruopui vanawn tluka nasaa a hung inbaw thla huk huk laia inthoka tu chen khoma Zo hnathlakhai laia hla inlar le sak hlaw a tam lem chuh tuoltro thlûk, lengkhawm zaia siem, hnuoi ram pela nun thara an leng hun ding beiseina, van ram ngaina hla a nih ti inla ei hril suol ka ring nawh. Ei sumphuka inthoka ei kalchar mit le naa thlir le ngaithla a, ei Ri Dil khawvela hringlang tlang, hoilopar le lunglotui le inzi nuoia suong pawlh a ni leiin, a rimin a mi hang thawi vuot khomin keini ruolcham, chu khawvela pieng le seilien ka tupa Lal Dena le ka ruolpa Thangsawihmang hai ang, Mosie ramri khang pahnina khom kân tahai hin chuh kum 1933 laia zeng Manhlei hla phuok,

Ka nghakhla Zion khawpui thar,
Lal lengna van ram ropui

ti le hla dang dang, a thu le thlûk van tieng pana inlêng diei diei hai hi kan baihat el khom ni loin, kan hringnunah zungpui a kei nghet tlat leiin, a ri kan hang hriet vuoi khomin hnapkawng pachang hmu an hril angin, kan chang a par nghal a, sŭn-zăn zomin kan inkùkpui
pei a nih.

Aw ram thienghlim, hringna ram êng,
Lalna ra mawi hmu ka nuom ie…

Aw Beram Nunnemin ram thar a hang siem chu,
Aw ka thlarau nang khom chu ram chu zong ve la..

Kum 150 vel sunga khawvel pum deng suok Harna (Revival) chu 1904-1905 a Wales rama inthoka puok darh le khawvel hmun hrang hranga indarh kha a nih. Chu chun Khasi rama Mairang khuo chu 1906 khan a hung deng a. A chanchin ziek nuomin June 12, 1997 khan ka sir nghe nghe. Hi khuoa 1906-a inkhawmpui Mizorama inthoka zu hmangtuhaiin harna chu hung hawnin Mizoram a kăng kai a. Hi hi Harna-1 ti-a hriet a nih. Kum 1913 khan a voi hnina, 1919-ah voi thumna, 1929-30 ah voi lina a tlung hman a. A voi hninaa inthok hin Senvon tlanga Watkin Roberts rongbawlna le chu taka inthoka a mission indin Thado-Kuki Pioneer Mission (TPKM) zuitu, Manipur simthlang biela chenghai lai a hung lut a, a ni têlin ringthar an hung pung a. Tuoltro hla thu le thluk hmanga hla tam tak a hung suok hnung lem chun chappui kang inhlap ang elin, harna vabuchawiah a thrang a, an se vel ramah a deng darh chum chum a, ringtu an pung hrât hle.

Harna hrang hrangin thu chawi le uor bik a nei laiin a voi hnina (1913) thu uor tak chu Isu Krista tuorna le khawvel hi tawp el dinga an hriet leiin Pathien thu hril dar vat vat trûl tina a nih. Trum thumna, 1919-a intran thupui tak chu Kros thu le Isu hemdea a um thu a ni tak. Hi truma harna hring suok hnamro poimaw tak chu a thu le thlûk Zopa awm suok, ‘Mizo Kristien hla thar’ tam tak a hung pieng kha a nih. Kum 1930 vela intran harna voi lina khan chu a hmaa mihai fun khawm zawngin a thok a. Suol inhrietna le sandamna chang dinga lungril inhong poimawzie an uor a, lawmna a nasa a, chu chu Krista Kros-ah a lut, a tuorna an intrawmpui a, an trap an trap hlak. Chu chu umpui trok trok el thei loin Pathien ram invoipuinain an sip a, ram sung le puoah thuhriltu an suok truk truk el a nih. Hieng laia lung inno taka Isu tuorna la run bikhai hla phuok threnkhat lem hi chu theulawzi ral kai a um nok a nih.

Tuoltro hlaa sulsutu Patea, Kamlal, Thangngur, Damhauh, Thangler, Kappu, Thanher, Lienrum C.Z.Huala, Chhawna, Saihnun, V.Hawla le mi dang dangin hla mawi tak tak an phuok a. Ei sumphuk le taptebulah Bethlehem le Kalvari an hung intrumtir el bakah ei râl elah van ram mawi tak el chu ban phaka hnaiin an hung inthrut bok a. Kuta bawl lo chatuon in tieng chu mi’n nghattirin, ei hla phuoktuhai po po laia zuolko le insêk thiem bik ni thei awm V.T.Kappu lem chun, romantic deuin,

Van mihai khi hang thlir inla,
Lalpa’n a phun hlim thing an bĕl a;
Lungkham sawl angin an băng a,
Van Lal Nunnem chungah

tiin a umna chu thlaler ram, thlemna romei sŭmin a bawm, lungkham bangna ding le innuina ding hrim um nawna a ni thu inzawtin chung tieng a hang riengko a nih. Ei lengkhawm hla tam lem hi hang thlit fim inla, hnuoi nun rinumzie le van ram tlung kar nghakhlana thuin a triel buoi nuoi el. Sienkhom suoksan ei rin em em a, ei hang na met khomin nei po po senga insukdam vat ei tum.

Ama angpuia siem mihriem hmanga a nina puong hi Pathien remruot dan niin an lang. Chu ding chun mani nun sengah a lalna ram indin a, ei kraws seng puta zui a, khawvel hmun tinah fea Chanchin Thra hril dar dinga thupek ei nih. Hnuoi hi a dit ang taka a hung inumtir, hausakna tinrenga a thuom a ni leiin trongsephur, hluo tlak lo anga ei hril hlak hi Pathien thutak a ni di’m ti ngaituo non a ngai. Iengkim hi thil hlun lo le iengmalo a ni thu Thuhriltu 1:1-a mi, “Teplohai teplo” ti-a ei inletpek dam hi Pathien hrilsietna a ni naw maw? Ieng leiin am? Pathienin teplo a siem naw leiin. Genesis ziektuin bung khatnaa chauh Pathienin thil a hung inumtir le siemhai thra a ti thu voi sari hiel a hril non a nih. Pathien thu ei inlet amanih hril fie hin fimkhur ei tiu. Thupuong hril fie ei tumna le inzoma khawvelin bel chieng dawl lo thu a sak suok tah le ringvang thu ei satpui leia telhel pawl suok zozaihai hi sui tham a nih. Ram thar ngai a, ramthar hla rem a, tui hlim chenga um khawthawng el thei ei ni nawh. Ei tu ra seng a nih ei sik ding.

(February 6, 2020 Friday, Delhi)

###

No comments :